Trong thế giới nội thất cao cấp, gỗ óc chó là cái tên đã không còn xa lạ. Với màu sắc nâu trầm quý phái, đường vân cuộn xoáy sống động và độ bền vượt thời gian, gỗ óc chó nhanh chóng chinh phục được những gia chủ khó tính nhất. Nhưng ít ai biết rằng, để tạo nên một tấm gỗ óc chó hoàn hảo, đó là cả một hành trình dài bắt đầu từ vùng đất nửa kia của trái đất. Vậy gỗ óc chó có nguồn gốc từ đâu? Vì sao loại gỗ này lại được mệnh danh là “nữ hoàng của các loại gỗ nội thất”?
Gỗ óc chó, tên khoa học là Juglans, là một chi thực vật thuộc họ Juglandaceae. Đây là loại cây thân gỗ cứng, sinh trưởng chủ yếu ở các vùng khí hậu ôn đới và cận ôn đới. Tên gọi “gỗ óc chó” bắt nguồn từ hình dạng quả của cây – trông giống như quả óc chó (walnut), cũng là một loại hạt dinh dưỡng phổ biến.
Trong ngành nội thất, gỗ óc chó được đánh giá cao nhờ màu sắc nâu socola, vân gỗ uốn lượn mềm mại, kết cấu chắc chắn và khả năng chống cong vênh, mối mọt hiệu quả. Những ưu điểm vượt trội ấy là kết quả trực tiếp từ điều kiện sinh trưởng đặc biệt của cây gỗ óc chó tại nơi khởi nguồn của nó.
Gỗ óc chó tự nhiên có nhiều loại khác nhau và phân bố trên khắp các châu lục, nhưng nơi được coi là cái nôi sinh ra loại gỗ óc chó cao cấp nhất chính là Bắc Mỹ, đặc biệt là khu vực phía Đông nước Mỹ. Dưới đây là các nguồn gốc chính của gỗ óc chó:
Đây là loại gỗ óc chó chất lượng cao nhất hiện nay, được sử dụng rộng rãi trong ngành nội thất và đồ gỗ cao cấp trên toàn thế giới.
Nguồn gốc địa lý: Phân bố nhiều ở vùng Đông Bắc Hoa Kỳ như bang Ohio, Indiana, Kentucky, Pennsylvania, Illinois… Cây sinh trưởng trong các khu rừng lá rộng, nơi có thổ nhưỡng phì nhiêu và khí hậu ôn hòa.
Đặc điểm sinh học: Gỗ có lõi màu nâu sẫm ánh tím, dát gỗ màu kem. Vân gỗ dạng sóng, xoáy hoặc hình mây vô cùng nổi bật.
Ưu điểm nổi bật: Cứng, bền, ổn định, khả năng chống mục cao, chống mối mọt hiệu quả, dễ gia công. Rất lý tưởng cho sản xuất bàn ghế, giường, tủ, sàn nhà, cầu thang, ốp tường.
Gỗ óc chó cũng được tìm thấy ở một số vùng tại châu Âu, đặc biệt là vùng Địa Trung Hải.
Khu vực phân bố: Ý, Tây Ban Nha, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, và các quốc gia Đông Âu như Bulgaria, Romania.
Đặc điểm: Màu sáng hơn gỗ Mỹ, vân thẳng, đều, ít cuộn xoáy. Thớ gỗ mềm, dễ gia công.
Chất lượng: Tốt, nhưng không sánh bằng gỗ Mỹ về độ đậm màu, chiều sâu vân gỗ và độ bền lâu dài.
Một số quốc gia Nam Mỹ như Brazil, Chile cũng trồng gỗ óc chó, nhưng chất lượng không đồng đều. Ngoài ra, ở châu Á như Trung Quốc, Iran, Pakistan cũng có các loài cùng họ óc chó.
Đặc điểm: Gỗ thường nhẹ hơn, vân ít, màu nhạt, không đều. Độ cứng và độ bền thấp hơn gỗ Bắc Mỹ.
Ứng dụng: Chủ yếu dùng trong sản phẩm phổ thông hoặc gỗ ghép, ít dùng trong thiết kế cao cấp.
Cây óc chó ở Bắc Mỹ phát triển trong môi trường tự nhiên lý tưởng: mùa hè không quá nóng, mùa đông có tuyết nhưng không quá khắc nghiệt. Điều này giúp thớ gỗ phát triển đều, lõi gỗ cứng chắc, màu sắc sâu và vân gỗ đẹp. Ngoài ra, quy trình thu hoạch và xử lý gỗ tại Mỹ tuân theo tiêu chuẩn quốc tế (FSC, NHLA), đảm bảo chất lượng gỗ luôn đồng đều và an toàn.
Cây gỗ óc chó tại Mỹ thường có tuổi đời từ 40–80 năm trước khi được khai thác. Gỗ sau khi xẻ sẽ được sấy bằng công nghệ lò hơi hiện đại, giúp ổn định độ ẩm lý tưởng, chống cong vênh, co ngót. Đây là lý do gỗ óc chó nhập khẩu Mỹ luôn được giới nội thất cao cấp ưu tiên lựa chọn.
Sau khi hiểu gỗ óc chó có nguồn gốc từ đâu, ta sẽ càng trân trọng hành trình từ một thân cây trong rừng đến khi trở thành sản phẩm nội thất sang trọng.
Cây được chọn khai thác phải đạt tiêu chuẩn về tuổi đời, đường kính, độ thẳng thân. Sau đó được xẻ thành phách (tấm) và vận chuyển đến nhà máy sơ chế. Giai đoạn này đòi hỏi kỹ thuật cao để đảm bảo không nứt, không cong.
Gỗ được sấy trong lò công nghiệp, đạt độ ẩm chuẩn 8–12% tùy theo thị trường (đối với khí hậu Việt Nam là 10–12%). Quá trình này giúp tăng độ bền và ổn định gỗ trong điều kiện khí hậu ẩm ướt.
Các thớ gỗ sau khi sấy sẽ được xử lý thô (bào, chà nhám) rồi đến bước hoàn thiện: đánh bóng, sơn phủ PU hoặc dầu lau gỗ để giữ màu tự nhiên và chống trầy xước.
Tùy vào thiết kế, gỗ sẽ được cắt ghép, bo tròn, tạo hình để lắp ráp thành bàn, giường, tủ, vách… Quá trình này đòi hỏi tay nghề thợ cao cấp để giữ trọn vân gỗ và tính thẩm mỹ.
Gỗ óc chó được biết đến tại Việt Nam từ những năm 2007–2010, nhưng chỉ thực sự phổ biến trong 5–7 năm trở lại đây. Ngày càng nhiều người Việt Nam yêu thích sự sang trọng, tinh tế và đẳng cấp mà gỗ óc chó mang lại. Các đơn vị thi công nội thất cao cấp như Nội thất Song Lê đã và đang đưa loại vật liệu này vào hàng loạt dự án biệt thự, nhà phố, chung cư cao cấp.
Thị trường hiện nay chủ yếu nhập khẩu gỗ óc chó từ Mỹ dưới dạng gỗ phách hoặc tấm đã xử lý. Một số công trình sử dụng veneer óc chó để tiết kiệm chi phí mà vẫn giữ được vẻ đẹp đặc trưng.
Từ những khu rừng nguyên sinh ở Bắc Mỹ, gỗ óc chó không chỉ là một loại vật liệu xây dựng, mà đã trở thành biểu tượng cho gu thẩm mỹ sang trọng, tinh tế và bền vững. Sự phổ biến của loại gỗ này không phải là xu hướng nhất thời, mà là kết quả của hàng thập kỷ nghiên cứu, trồng trọt, chế biến và ứng dụng khoa học vào ngành gỗ.
Các kiến trúc sư, nhà thiết kế, và người tiêu dùng trên khắp thế giới đều đồng thuận rằng: gỗ óc chó không đơn thuần là vật liệu – nó là tuyên ngôn về phong cách sống.
Phần lớn gỗ óc chó dùng trong nội thất Việt Nam là gỗ nhập khẩu từ Mỹ, do trong nước không có khí hậu phù hợp để trồng loại cây này.
Không. Gỗ óc chó nằm trong danh sách cho phép khai thác, trồng rừng có kiểm soát tại Mỹ và châu Âu, không phải là gỗ quý hiếm cấm khai thác.
Cây óc chó có thể trồng được ở một số tỉnh vùng núi phía Bắc như Lào Cai, Hà Giang, Sơn La nhưng chủ yếu lấy quả, không dùng cho khai thác gỗ do chất lượng gỗ thấp.
Trở lại câu hỏi trọng tâm “Gỗ óc chó có nguồn gốc từ đâu?”, ta có thể khẳng định: Bắc Mỹ, đặc biệt là Mỹ, là vùng đất khai sinh ra những tấm gỗ óc chó chất lượng nhất thế giới. Nhờ điều kiện tự nhiên lý tưởng, công nghệ xử lý tiên tiến và kỹ thuật chế biến hiện đại, gỗ óc chó Bắc Mỹ đã trở thành lựa chọn hàng đầu trong các công trình nội thất cao cấp.
Việc lựa chọn gỗ óc chó không chỉ là chọn vật liệu, mà còn là chọn sự tinh tế, bền vững và một phong cách sống đẳng cấp. Nếu bạn đang tìm kiếm một không gian sống hoàn hảo, hãy cân nhắc sử dụng gỗ óc chó – tinh hoa của thiên nhiên, thăng hoa trong từng thiết kế.
